รู้จักเครื่องวัดความหวานดิจิตอล (Digital brix refractometer)

ทุกคนรู้ว่าความหวานนั้นหอมอร่อยแค่ไหน แต่หากหวานมากไปก็ทำให้สุขภาพแย่ลงได้ ทั้งความดัน โรคอ้วน เบาหวาน หรือแม้กระทั่งซึมเศร้าดังนั้นการควรคุมปริมาณความหวานหรือปริมาณน้ำตาลในอาหารหรือพูดได้ ความหวานจากสิ่งที่รับประทานหรือดื่มเข้าใจก็จะทำให้เรารู้สึกสบายใจกว่า

เพราะแม้กระทั่งผลไม้ตามธรรมชาติก็ยังทำให้อ้วนได้ เพราะอะไร? นั่นก็เพราะว่าในผลไม้ต่าง ๆ ถึงแม้จะออแกนิคก็ผลไม้เหล่านั้นก็มีความหวานในตัวของมันเอง เรามักจะคิดไปเองว่ากินผลไม้ไม่อ้วนหรอก แต่จริง ๆ แล้วความหวานในผลไม้อาจทำให้อ้วนได้ง่าย ๆ เลยทีเดียว จึงเป็นที่มาของการผลิตค้นคิดเครื่องวัดความหวานขึ้นมา

แต่เราอาจจะไม่รู้ว่าเจ้าเครื่องวัดความหวานเนี่ย วัดยังไงและได้ผลดีไหม อ่านผลยากรึเปล่า ในเครื่องวัดค่าความหวานหรือที่เรียกว่า Brix meter (บริกซ์) คือเครื่องมือที่วัดแบบส่องผลรวมของดัชนีหักเหของแสงในของเหลว หมายถึงอะไร ก็เพราะความหวานในของเหลวมีความเข้มข้นในระดับนึง ดังนั้นหากใช้แสงส่องลงไปจะเจอการหักเหของแสง นั่นแหละคือค่าความหวานตามความเข้มข้นในแต่ละระดับ

หลักการทำงาน

เครื่องวัดค่าบริกซ์จึงสำคัญมากเพราะเป็นตัวชี้วัดรสชาติและคุณภาพใช้เพื่อวัดหรือควบคุมสินค้าเครื่องดื่มหรืออาหารของหวานต่าง ๆ แต่การใช้งานค่อนข้างยาก หน้าตาเครื่องวัดก็แปลกๆ และดูไม่เป็นมิตรต่อการใช้งาน เพราะต้องใช้ตาเปล่าในการดูค่าความหวานแบบดั้งเดิม เป็นเครื่องมือวัดอนาล็อกใช้สำหรับวัดดัชนีการหักเหของของเหลว โดยใช้หลักการมุมวิกฤติ (Critical angle principle) ผู้ใช้สามารถมองเห็นค่าการวัดผ่านทางเลนส์ตาแบบขยาย ดังนั้นในทุกวันนี้เครื่องวัดความหวานดิจิตอลจึงใช้งานง่ายกว่าเพราะใช้หลักการเดียวกันกับเครื่องมือวัดแบบดั้งเดิม แต่แบบดิจิตอลใช้แหล่งกำเนิดแสงแบบ LED ส่องไปยังปริซึ่มและ Refractometer เป็นเครื่องมือวัดแบบตั้งโต๊ะ ให้ความแม่นยำสูงเหมาะสำหรับใช้งานวิจัย

ดังนั้นพูดง่ายๆว่า เครื่องวัดดิจิตอลจึงใช้งานง่ายกว่าและดูทันสมัยกว่าแบบอนาล็อก และแน่นอนว่าราคาก็แตกต่างกันไปตามความใช้งานที่ง่ายและทันสมัยขึ้นจึงมีราคาที่สูงกว่าตามไปด้วยนั่นเอง

หน่วยการวัดความหวาน

มีหลายหน่วยวัดความหวานในอดีต แต่ที่นิยมมากที่สุดคือหน่วยบริกซ์ (Brix) เพื่อให้เกียรติแก่ผู้คิดค้น คำว่า Brix เป็นชื่อของนักประดิษฐ์ Adolf Ferdinand Wenceslaus Brix นักคณิตศาสตร์ชาวเยอรมันในศตวรรษที่ 19 เขาได้รับเครดิตในการพัฒนาและขยายตารางความหนาแน่นที่มีอยู่โดยใช้เปอร์เซ็นต์ซูโครสเพื่อให้สอดคล้องกับความหนาแน่นของสารละลาย และการประดิษฐ์ไฮโดรมิเตอร์ ซึ่งเป็นอุปกรณ์สำหรับวัดปริมาณน้ำตาลในสารละลาย ในปัจจุบันหน่วยการวัดค่าความหวานคือ องศา Brix (สัญลักษณ์ °Bx) หมายถึงปริมาณน้ำตาลของสารละลายที่เป็นน้ำ

Brix หนึ่งองศาคือซูโครส 1 กรัมในสารละลาย 100 กรัม และค่าบริกซ์แสดงถึงเข้มข้นของสารละลายเป็นเปอร์เซ็นต์โดยมวล

หากสารละลายมีของแข็งที่ละลายน้ำอื่นๆ นอกเหนือจากน้ำตาลซูโครสบริสุทธิ์ ค่าองศา °Bx จะประมาณปริมาณของแข็งที่ละลายได้เท่านั้น ตัวอย่างเช่นเมื่อเติมเกลือและน้ำตาลในปริมาณที่เท่ากันลงในปริมาณน้ำที่เท่ากัน ระดับการหักเหของแสง (BRIX) ของสารละลายเกลือจะเพิ่มขึ้นเร็วกว่าสารละลายน้ำตาล

°Bx มักใช้ในอุตสาหกรรมไวน์ น้ำตาล เครื่องดื่มอัดลม น้ำผลไม้ ผลิตภัณฑ์สด น้ำเชื่อมเมเปิ้ล และน้ำผึ้ง สเกลที่เปรียบเทียบได้สำหรับการระบุปริมาณซูโครสคือดีกรีของเพลโต (°P) ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมการผลิตเบียร์