RPM (Revolutions per minute) คือความเร็วรอบต่อนาที (ตัวย่อสามารถเขียนได้หลายแบบได้แก่ rpm, RPM, rev/min, r/min หรือด้วยสัญกรณ์ min-1) คือจำนวนการเคลื่อนที่ครบรอบในหนึ่งนาที เป็นหน่วยของความเร็วในการหมุนหรือความถี่ของการหมุนรอบแกนคงที่ หน่วยนี้นิยมใช้กับเครื่องจักรกล เครื่องยนต์เพื่อตรวจสอบการทำงานได้แก่มอเตอร์ไฟฟ้า เครื่องยนต์ต่างๆ เป็นต้น
การวัดความเร็วรอบ
เครื่องมือที่วัดความเร็วในการหมุนของเพลาหรือจานดิสก์เรียกว่า Tachometer นิยมใช้งานในสถานะการณ์ต่างๆ เช่นมอเตอร์ สายพานลำเลียง และเครื่องจักรอื่นๆ เพื่อการทราบความเร็วในการหมุนของอุปกรณ์หรือความสามารถในการตรวจสอบอุปกรณ์ในขณะเคลื่อนที่เป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องจักรกำลังทำงานภายในพารามิเตอร์ที่กำหนด
โดยพื้นฐานแล้วแบ่งออกเป็นสองกลุ่ม:
เครื่องวัดวามเร็วแบบสัมผัส:
แบบสัมผัสทำงานโดยการวางล้อหมุนอิสระให้สัมผัสโดยตรงกับเพลาหรือแผ่นดิสก์ที่หมุน เพลาหรือดิสก์ขับเคลื่อนล้อสร้างพัลส์ที่อ่านโดยเครื่องวัดวามเร็วและแปลงเป็น RPM สามารถคำนวณความเร็วและระยะทางเชิงเส้นเช่นเมตรต่อนาที (m/min) ได้
เครื่องวัดความเร็วแบบไม่สัมผัส:
ใช้แหล่งกำเนิดแสงโดยทั่วไปคือแสงเลเซอร์หรืออินฟราเรด เพื่อวัดความเร็วในการหมุน สิ่งนี้ไม่จำเป็นต้องมีการสัมผัสระหว่างผู้วัดกับเป้าหมาย โดยติดเทปสะท้อนแสงเป็นชิ้น เมื่อแหล่งกำเนิดแสงกระทบกับเป้าหมาย แสงจะสะท้อนจากเทปและกลับไปที่มาตรวัดความเร็วรอบ เครื่องจะวัดอัตราที่พัลส์ของแสงสะท้อนกลับไปยังเครื่องวัดวามเร็วซึ่งเป็นสัดส่วนกับความเร็วในการหมุนของเพลาและคำนวณเป็น RPM