อุปกรณ์วัดคุณภาพน้ำหรือเครื่องวัดคุณภาพน้ำนั้นถูกออกแบบมาเพื่อใช้สำหรับวัดหรือตรวจสอบคุณภาพของน้ำว่ามีความสะอาด กรด ด่าง ความขุ่นใสของน้ำ วัดค่าคลอรีน และยังสามารถวัดออกซิเจนในน้ำอีกด้วย และยังไม่รวมประโยชน์อื่น ๆ อีกมากมาย
ทำไมต้องมีการวัดคุณภาพน้ำ
นั่นก็เพราะน้ำเป็นส่วนนึงของชีวิตผู้คนและสิ่งมีชีวิตทุกชนิดบนโลก ดังนั้นคุณภาพน้ำจึงสำคัญตามไปด้วย เพราะคุณภาพของน้ำส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพหรือคุณภาพของสัตว์น้ำต่าง ๆ ไม่ว่าจะในงานอุตสาหกรรมหรือโรงงาน งานทางด้านวิทยาศาสตร์ก็เกี่ยวข้องกับคุณภาพของน้ำและแม้กระทั่งน้ำเสีย น้ำบาดาลก็ยังต้องวัดคุณภาพน้ำ ดังนั้นหากเป็นงานเกี่ยวกับน้ำที่เราไม่สามารถตัดสินด้วยตาเปล่าว่าน้ำนั้นมีคุณภาพมากน้อยขนาดไหน มีออกซิเจนในน้ำปริมาณเท่าไหร่ หรือน้ำมีความเป็นกรดหรือด่างมากเกินไปไหม จึงเหมาะเหลือเกินที่จำเป็นต้องมีเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำไว้ใช้งาน และที่สำคัญเราควรรู้ว่าอุปกรณ์วัดคุณภาพน้ำ
พารามิเตอร์ที่จำเป็นในการวัดคุณภาพน้ำ
วัดอะไรบ้าง หากใช้ในการวางแผนการจัดการน้ำเสีย คือ บีโอดี ค่าออกซิเจนในน้ำ (DO) ค่าพีเอชในน้ำ ของแข็ง เป็นต้น
- ค่าพีเอช (pH) บอกถึงความเป็นกรดด่างของน้ำเสียจุลินทรีย์จะดำรงชีวิตได้ดีในสภาวะที่เป็นกลาง คือ ค่าพีเอชอยู่ในระหว่าง 6-8
- ค่าบีโอดี (BOD) เป็นค่าที่บอกถึงปริมาณออกซิเจนที่ ถ้าค่า BOD สูง แสดงว่าความต้องการออกซิเจนสูง นั่นคือน้ำมีความสกปรกในน้ำมากค่าซีโอดี แสดงค่าปริมาณออกซิเจนที่ใช้ในการย่อยสารอินทรีย์ด้วยวิธีการทางเคมี
- ปริมาณของแข็ง TDS คือปริมาณสารต่าง ๆ ที่มีอยู่ในน้ำเสียในลักษณะที่ไม่ละลายน้ำและที่ละลายน้ำ
ไนโตรเจน (Nitrogen) ถ้าหากในน้ำมีออกซิเจนมากเพียงพอก็จะถูกย่อยสลายไปเป็นไนไตรท์และไนเตรท ดังนั้น การปล่อยน้ำเสียที่มีสารประกอบไนโตรเจนสูงจึงทำให้ออกซิเจนที่มีอยู่ในน้ำลดน้อยลง และไขมันและน้ำมัน (Fat,Oil and Grease) ส่วนใหญ่ได้แก่ น้ำมันและไขมันจากพืชและสัตว์ที่ใช้ในการทำอาหาร สารเหล่านี้มีน้ำหนักเบาและลอยน้ำ ทำให้ขวางกั้นการซึมของออกซิเจนจากอากาศสู่แหล่งน้ำ จะทำให้ค่า BOD สูง
ดังนั้นการเลือกอุปกรณ์ที่วัดคุณภาพน้ำก็ควรคำนึงถึงสิ่งเหล่านี้ก่อนซื้อเพื่อให้สามารถใช้งานได้ตรงวัตุประสงค์การใช้งานจริงนั่นเอง
การวัดคุณภาพน้ำ
คุณภาพน้ำวัดได้จากหลายปัจจัยเช่นความเข้มข้นของออกซิเจนละลายน้ำ (DO) ระดับแบคทีเรีย ปริมาณเกลือ (หรือความเค็ม) หรือปริมาณของวัสดุที่แขวนลอยอยู่ในน้ำ (ความขุ่น) ในบางแหล่งน้ำ อาจมีการวัดความเข้มข้นของสาหร่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์และปริมาณของยาฆ่าแมลง สารกำจัดวัชพืช โลหะหนัก และสารปนเปื้อนอื่นๆ เพื่อกำหนดคุณภาพน้ำ
แม้ว่าการวัดทางวิทยาศาสตร์จะใช้เพื่อกำหนดคุณภาพน้ำแต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะพูดว่า “น้ำนั้นดี” หรือ “น้ำนั้นไม่ดี” ดังนั้นโดยทั่วไปแล้วการตัดสินใจจะสัมพันธ์กับจุดประสงค์ของน้ำเช่นเพื่อดื่มหรือล้างรถด้วยหรือเพื่อวัตถุประสงค์อื่น คุณภาพน้ำที่ไม่ดีอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพของมนุษย์ คุณภาพน้ำที่ไม่ดีอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพต่อระบบนิเวศ
ตารางแสดงพารามิเตอร์ด้านคุณภาพน้ำ
